منارجنبان

در ایران مناره هایی ساخته شده اند که با وجود مستحکم بودن ولی تکان میخورند از این رو به این مناره ها منارجنبان می گویند. یکی از این مناره های لرزان جذاب در اصفهان می باشد. منارجنبان در قدیم در روستای کارلادان ساخته شد که اکنون این عمارت تاریخی یکی از مکان های دیدنی استان اصفهان می باشد. این منار جنبان به دست کاشی کاران و استادکاران ماهر با کاشی های ستاره ای شکل لاجوردی و کثیرالاضلاع فیروزه ای تزیین شده است. منارجنبان مدفن عارف عمو عبدالله کارلادانی است.

عمارت منار جنبان اصفهان در کیلومتر 6 جاده اصفهان و نجف آباد، در نزدیکی آتشگاه قرار دارد. آتشگاه هم یک اثر تاریخی در اصفهان است.

از عجایب استان اصفهان می توان منارجنبان را نام برد که در کل بنایی شگفت انگیز است که در عین سادگی بنا یک ویژگی منحصر به فرد دارد و آن این است که تکان می خورد. این بنا دارای دو مناره و یک ایوان است که با تکان دادن یک مناره ، مناره دیگری تکان میخورد. تا مدت ها دلیل این تکان خوردن مشخص نبود و بعد ها به پدیده ی دوپلر ربطش دادند.

تاریخچه منارجنبان اصفهان

عمارت منارجنبان در دوران فرمانروایی محمد خدابنده اولجایتو ساخته شد. منار جنبان محل دفن عمو عبدالله بن محمود صقلابی عارف خداپرست است که به همین دلیل منارجنبان را آرامگاه شیخ امیر عبدالله نیز می نامند.

روی سنگ قبر شیخ امیر عبدالله عدد716 حکاکی شده است که این عدد حکایت از سال ساخت این آرامگاه را دارد.

عمارت تک ایوانی منار جنبان در دوره ی ایلخانی به روش مغول ساخته شده است ولی ساختمان مناره ها در دوران صفویه ساخته شده و به ایوان این عمارت متصل گشته است.

به قولی باید گفت که منارجنبان در دوره های دور ساخته شده و با گذشت زمان در دوره های بعدی بخش های مختلفی به آن اضافه شده و مرمت و بازسازی گشته است. آنچه که منار جنبان را از حیث معماری منحصر به فرد می کند سازندگان و معماران این بنا هستند که در قرنی زندگی می کردند که خبری از معماری مدرن و پیچیده نبوده است.

معماری منارجنبان اصفهان

عمارت منار جنبان اصفهان از سه بخش تشکیل شده است:

مناره های منارجنبان

مناره ها مهمترین بخش از عمارت منارجنبان هستند. مناره ها هر کدام 17 متر ارتفاع و 9 متر عرض دارند. این مناره ها با کاشی هایی کثیرالاضلاع فیروزه ای رنگ و کاشی های لاجوردی ستاره چهار پر تزیین شده اند. این مناره ها دارای ویژگی منحصر به فردی هستند و آن اینکه در صورت تکان دادن یکی از مناره ها مناره دیگر و سایر بخش ها تکان میخورند.

ایوان منارجنبان

ایوان منارجنبان همان محل دفن شیخ امیر عبدالله است که 10 متر از سطح زمین ارتفاع دارد. این ایوان از آجر ساخته شده است و با کاشی ها و نقاشی هایی درون گنبد تزیین گشته است. در نزدیکی ایوان چند قبر سفید رنگ دیده می شود که گفته می شود این سنگ قبر ها جای مانده از قبرستان قدیمی اند.

ایوان با پلکانی مارپیچی به پشتبان و مناره های عمارت منارجنبان اتصال میابد که البته عموم نمی توانند از این مسیر به بالا بروند.

چله خانه منارجنبان

چله خانه محلی برای چله نشینی عرفا بوده است. در عمارت منارجنبان دو اتاقک برای چله نشینی وجود دارد. در قدیم عارفان و زاهدان با گذراندن دوره 40 روزه در این اتاقک ها با خدای خود خلوت می کردند و ریاضت می کشیدند.

بر روی قسمت بیرونی مناره ها کاشی کاری هایی زیبا صورت گرفته است. کاشی هایی با رنگ های فیروزه ای و سفید و سیاه که زیبایی چشم گیری برای همگان به ارمغان دارد. طرح های سنتی چند ضلعی و نقش ستاره چهار پر این زیبایی را صد چندان نموده است.

جالب ترین نکته در مورد این بنا این است که منارجنبان با وجود لرزش های زیادی که تا به امروز داشته است هم چنان پا برجاست و تخریب نشده است. باید گفت که در معماری این بنا هوش بالا استفاده شده است و در این بنا در میان دیوار ها فضاها و شیار های خالی ایجاد شده است تا در هنگام لرزش فضایی برای جابجایی داشته باشد تا تخریب نشده و اینگونه از ریزش جلوگیری می شود.

دلیل لرزش مناره های منارجنبان اصفهان

منارجنبان اصفهان ویژگی منحصر به فردی دارد و آن اینکه با تکان دادن یکی از مناره ها سایر بخش های منارجنبان هم می لرزد. در علم فیزیک نظریه دوپلر یا رزونانس یا تشدید وجود دارد که می گوید چون این مناره ها کاملا شبیه به هم هستند و وزن زیادی هم ندارند با تکان یکی از مناره ها دیگر بخش ها هم به حرکت در آمده و می لرزند.

بر اساس نظریه تشدید، اگر دو رشته نخ متصل را که در دو طرف خود وزن یکسان و ارتفاع میزانی دارند با تکان خوردن یکی از این نخ ها، دیگری هم ارتعاش پیدا می کند؛ این دو مناره هم شبیه دو رشته نخ عمل می کنند.

از این مناره های لرزان در عربستان هم پیدا شده است که برخی معتقد هستند که منارجنبان اصفهان منحصر به فرد است چرا که هنگام لرزش بجز مناره ها دیگر بخش های این عمارت هم می لرزد.

 دلیل ساخت منارجنبان اصفهان

با در نظر گرفتن کاربری بناهای تاریخی باید گفت که علت ساخت مناره های لرزان برای این بنا هنوز هم معلوم نیست ولی صاحب نظران ایراد داشتند که هدف از ساخت اولیه ی این بنا همان عمارت تک ایوانی بوده است و حال معماران برای ایجاد معماری خلاقانه و جذاب نمودن این بنا، مناره ها را به این بنا اضافه داشتند.

ساعت بازدید از منارجنبان اصفهان

منار جنبان اصفهان از ساعت 9 صبح تا 18 عصر آماده بازدید شما عزیزان است و لرزیدن این مناره ها صبح ها در ساعت 10.5 و 13.5 و عصر ها در ساعت 15 و 16.5 و 18.5 صورت میگیرد.

منارجنبان اصفهان در ایام شهادت ها که تعطیلی رسمی است بسته می باشد و امکان بازدید از این عمارت وجود ندارد.

بازدید از منارجنبان به دلیل فضای طبیعی و تاریخی بسیار زیبا، همواره مورد استقبال بازدیدکنندگان قرار گرفته است. در کنار این جاذبه‌های گردشگری، در منطقه منار جنبان، مراکز خرید و رستوران‌های مختلفی نیز وجود دارد که تجربه خرید و لذت بردن از غذاهای محلی را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کنند.