موزه ی پارس شیراز
شیراز شهر تاریخی و گردشگری در ایران است که پر از آثار تاریخی، باغ های زیبا و سرسبز، موزه های دیدنی و سایر جاذبه های گردشگری بسیار است. موزه ی پارس از جمله مکان های گردشگری در شهر شیراز است که در میان باغ نظر می باشد و از قدیمی ترین موزه های شیراز است.
در موزه ی پارس شیراز نقاشی های نقاشان مشهور زندیه مثل آثار آقا صادق، میرزا بابا نقاش باشی و جعفر و همچنین آثار نقاشی نقاشان معاصر مانند صدرالدین شایسته و میر منصور وجود دارد. در بیرون موزه ی پارس شیراز، سنگ های ازاره کاخ خورشید با نقاشی های شاهنامه وجود دارد.
موزه ی پارس شیراز کجاست؟
موزه ی پارس شیراز در خیابان زند و در نزدیکی ارگ کریم خان قرار دارد. برای رفتن به موزه ی پارس در شیراز می توانید از وسیله نقلیه ی عمومی و یا خودروی شخصی استفاده نمایید.
ایستگاه متروی زندیه به موزه ی پارس نزدیک است و تنها 500 متر با موزه ی پارس فاصله دارد. برای استفاده از اتوبوس هم می توانید خود را به ایستگاه شهدا برسانید و بقیه ی مسیر را پیاده تا موزه ی پارس بروید. برای استفاده از خودروی شخصی هم باید توجه داشته باشید که جای پارک در این محدوده کم است و قدری با فاصله باید ماشینتان را پارک نمایید.
تاریخچه ی موزه ی پارس شیراز
کریم خان زند با نظارت مستقیم خود عمارت کلاه فرنگی را در دو طبقه با ارتفاع 14.80 با سقف شیروانی ساخت. این بنا روی سکویی با ارتفاع 1.30 سانتی متر از کف باغ ساخته شده است. این عمارت کلاه فرنگی محلی برای پذیرایی از مهمانان و سفرای خارجی و انجام مراسم رسمی در زمان اعیاد بوده است.
معماری موزه ی پارس
ساختمان اصلی موزه ی پارس یک عمارت هشت ضلعی نامنظم است که چهار ارسی و چهار ورودی دارد. فضای داخلی عمارت دارای تالار مرکزی به همراه گنبد است. این عمارت سنگ فرش شده است و از مهم ترین اجزای داخلی بنا می توان به حوض هشت ضلعی یک پارچه از سنگ مرمر در مرکز عمارت اشاره داشت که در هنر و صنعت بی نظیر است.
معماری بنای کلاه فرنگی در موزه ی پارس شیراز بسیار زیبا و جذاب است و دارای شاه نشین می باشد که صورت چشم گیری طراحی شده است. سطوح داخلی عمارت شامل طاق ها و میان طاق ها همگی به صورت منظم و گچی می باشند که نقاشی های گل و مرغ و خطوط اسلیمی تزیین گشته است.
در دوران آقا محمد خان قاجار به این نقاشی ها آسیب های فراوانی وارد آمد ولی این نگاره ها به دست استاد محمد باقر جهانمیری به همان سبک دوران زندیه با رنگ های گیاهی مرمت گشتند. در سال 1345 و 1364 هجری شمسی برای مشخص شدن نقاشی های دوره ی زندی، سقف شاه نشین شمالی در دو سال لایه برداری شد و بقیه بخش های سقف به همان شکل باقی ماند.
در حد فاصل هر شاه نشین یک اتاق زاویه دار که دارای بخاری دیواری است قرار دارد. اتاق ضلع شمال شرقی دارای مقرنس کاری و نقوش متفاوتی است. این اتاق زیباتر از سایر اتاق هاست. ازاره های این اتاق از سنگ مرمر با نقاشی های ظریف، رنگ و روغن است که توسط استاد بدر اسلامی مرمت گشته است.
از ویژگی های معماری این بنا نقش های آجری، کاشی کاری و نگار گری و استفاده از ازاره های یک تکه که در کنج زاویه ها هیچ برشی نداشته است می باشد. ازاره های یک تکه بیانگر آنست که سنگ ها ابتدا در محل مورد نظر نصب شده و سپس حجاری گشته اند. کاشی کاری های بنا چنان با ظرافت کارشده اند که جلوه ی ویژه ای به بنا بخشیده اند. کاشی های بنا به صورت قرینه در دو ضلع از ساختمان منظره شکارگاه و در دو ضلع دیگر داستان بر تخت نشستن حضرت سلیمان را در بر دارد.
دیوار های بیرونی هم با کاشی کاری های هفت رنگ و با رنگ و تصاویر گل و مرغ تزیین شده است. فضای بیرونی موزه ی پارس به وسیله ی چهار پلکان سنگی یک پارچه حجاری شده، باغ را به بنای داخلی متصل می کند.
باغ نظر در موزه ی پارس شیراز
موزه ی پارس در شیراز در میان باغ نظر قرار گرفته است. در محوطه بیرونی موزه پارس دو حوض وجود دارد و باغ نظر دارای راهروهایی منظم در میان درختان و گل هاست که در این راهرو ها صندلی هایی برای نشستن و استراحت بازدیدکنندگان می باشد. در میان درختان باغ نظر، درختان کهنی هم وجود دارد که توسط سازمان حفاظت آثار باستانی ایران به عنوان درختان کهن ثبت گشته اند.
با گردش در محوطه باغ نظر سه اثر تاریخی را می بینید که هر کدام زیبایی های بی نظیری را دارند. اولین اثری که مشاهده می کنید سنگ ازاره ی کاخ خورشید است که تصویر دو شیر روی آن نقش بسته است و مربوط به دوران قاجار می باشد.
اثر تاریخی دیگر در باغ نظر شیراز، سنگ نوشته تاریخ رامگرد است که قدمت آن به سال 590 هجری قمری می رسد.
سومین اثر تاریخی در باغ موزه ی پارس که در انتهای باغ قرار دارد، بزرگترین اثر سنگی تاریخی است که قدمت این اثر هم به دوران قاجار می رسد.
موزه ی پارس شیراز درون باغ نظر قرار گرفته است که محوطه چشم نواز آن همه را جذب خود می کند و عمارت کلاه فرنگی هم که در میان باغ رخ نشان می دهد و این عمارت خاطره ای چشم نواز را برایتان رقم خواهد زد.
مقبره ی کریم خان زند
مقبره ی کریم خان زند در موزه ی پارس قرار دارد که شاید مهم ترین مورد در موزه ی پارس شیراز باشد. بنا به وصیت کریم خان زند در سال 1193 هجری قمری، پیکر این نام آور زند، در شاه نشین شرقی به خاک سپرده شد.
آقا محمد خان قاجار به دلیل کینه توزی با خاندان زند، در سال 1206 استخوان های کریم خان را از محل دفن خارج نمود و به زیر پلکان کاخ گلستان در تهران انتقال داد تا هر روز بر مدفن وی پا گذارده شود. در دوران پهلوی این استخوان ها به مکان اولیه بازگردانده شد.
آثار موزه ی پارس شیراز
زمانی که وارد موزه ی پارس شیراز می شوید با آثار ارزشمندی چون قاب های آینه لاکی کتیبه دار، قلمدان های لاکی، یک قاب آینه ی لاکی با تصویر بایزید بسطامی و شاگردان و قاب آینه با بوم الوان زرافشان رو به رو می شوید که ظرافت این آثار منحصر به فرد است.
در موزه جعبه های آرایشی لاکی هم وجود دارد که این آثار مربوط به دوران صفویه هستند و در شیراز پیدا شده اند.
در موزه ی پارس شیراز یک قرآن دست نویس به خط محقق می باشد که این قرآن دست نویس، توسط سلطان ابراهیم بن شاهرخ تیموری در قرن 9 هجری نگاشته شده است.
از دیگر آثار موزه ی پارس شیراز طلسمی است که با حروف ابجد نوشته شده است و به دوران قاجار باز می گردد. اعداد نوشته شده در این طلسم بسیار ریز هستند و از این رو ارزش این نوشته چند برابر است.
تابلو نقاشی حافظ و شاخ نبات هم از جمله آثار موجود در موزه پارس است که در دوره ی معاصر به دست میر مصور کشیده شده است.
زره زنجیر باف، سپر فلزی با آیات قرآنی مربوط به دوره ی زندیه در کنار این زره شمشیر دو دم فولادی و کلاه خود فولادی با تزیینات طلا که به دوران صفوی می رسد، از جمله آثار دیگر موجود در موزه ی پارس شیراز است.
در موزه ی پارس شیراز کوبه متعلق به مسجد جامع عتیق، ظرف مفرغی و اشیا مفرغی که در استان لرستان کشف شدند و قدمت آن ها به هزاره ی اول پیش از میلاد می رسد، وجود دارد.
در قسمتی دیگر از موزه ی پارس، آثاری چون قلیان نقره ی قلمزنی شده مربوط به دوره ی پهلوی، ظرف برنجی قلمزنی و قلیان طلاکوب و میناکاری دیده می شود این آثار در یک ویترین خاتم کاری گذاشته شده اند.
تابلویی در موزه ی پارس به چشم می خورد که آن تصویر کریم خان زند است که توسط صدرالدین شیرازی کشیده شده است.
کاشی هشت گوشه که در قم یافت شده و مربوط به قرن هشتم می باشد، کاسه ی لعابدار، تنگ سفالی لاجوردی به شکل پرنده که مربوط به قرن ششم و هفتم هجری قمری می باشد، کاسه ی لعابدار سفالی که در نیشابور یافت شده است و قدمت آن به قرن هفتم می رسد از آثار موجود در موزه ی پارس شیراز می باشد.
در موزه ی پارس مجسمه ای وجود دارد که این مجسمه بسیار زیباست و به دوران ساسانیان می رسد. این مجسمه حاجی آباد داراب فارس کشف شده است.
در موزه ی پارس شیراز کوزه ی لوله منقاری قرمزی که قدمتی دیرینه دارد و به هزاره ی دوم پیش از میلاد می رسد و در رودبار یافت شده است، خمره ی سفالی منقوش که در جلیان فسا کشف شده است و قدمت آن مربوط به هزاره ی سوم قبل از میلاد می رسد وجود دارد.
در موزه ی پارس شیراز چند کتاب با ارزش دیده می شود. یکی از کتاب ها 13 برگی و از منتخبات مثنوی مولوی به خط ملاصدرا است که مربوط به دوران صفوی می شود.
کتاب دیگر این موزه هم یک جز قرآن به خط ثلث طلاریزی و مذهب اثر استاد یحیی جمال الصوفی است.
ساعات بازدید از موزه ی پارس شیراز
برای بازدید از موزه ی پارس شیراز در نیمه ی اول سال می توانید از ساعت 8.30 تا 19.30 و در نیمه ی دوم سال از ساعت 7.30 تا 18عصر به موزه ی پارس مراجعه بفرمایید و از زیبایی های این باغ موزه و همچنین آثار ارزنده این موزه دیدن بفرمایید.