آرامگاه حافظیه شیراز

آرامگاه حافظیه در شمال شرقی شهر شیراز قرار دارد و بسیاری از مکان های گردشگری شیراز هم در پیرامون همین آرامگاه زیبا قرار گرفته است.

در 3 کیلومتری غرب حافظیه شیراز آرامگاه سعدی شاعر نامدار فارسی می باشد و در5 کیلومتری شمال حافظیه، دروازه قرآن قرار دارد، باغ جهان نما هم با 10 دقیقه پیاده روی از حافظیه قابل بازدید است و در شمال غربی حافظیه باغ ارم می باشد که با حافظیه تنها 5 کیلومتر فاصله دارد. در جنوب آرامگاه حافظ شیرازی مسجد نصیرالملک با فاصله 4 کیلومتری قرار دارد و با 6 کیلومتری رانندگی به راحتی از سمت جنوب حافظیه می توانید خود را به نارنجستان برسانید.

خواجه حافظ شیرازی

خواجه شمس الدین محمدبن بهاالدین شیرازی از شاعران نامدار فارسی در قرن ششم هجری است وی در سال 727 هجری قمری در شیراز متولد شد و در سن 65 سالگی در گذشت. حافظ در سرودن غزل تبحر بی نظیری داشت، به گونه ای که این غزلیات بی نظیر به فرهنگ غرب راه یافته و ترجمه ی غزلیات حافظ به زبان های مختلف در دنیا موجود است.

حافظ شیرازی پرچم دار ادب فارسی است و 20مهر ماه مراسمی برای بزرگداشت این شاعر و عارف بزرگ برگزار می شود تا شاعران و عارفان و پژوهشگران حافظ دوست، از سایر نقاط دنیا در این مراسم گرد هم آیند.

تاریخچه حافظیه شیراز

حافظ در سن 65 سالگی در سال 792 هجری قمری از دنیا رفت و مقربه ایشان در سال 856 میلادی برای اولین بار ساخته شد. شخصی به نام محمد یغمایی وزیر ابوالقاسم گورکانی حاکم فارس قدم های اولیه ی ساخت این مقبره را برداشت. مقبره ی حافظ در مرحله اول ساخت، به صورت سازه ای گنبدی با حوض بزرگی که در جلوی آن قرار داشت و از طریق آن جریان، آب رکن آباد تامین می شد.

در دوران صفوی، حافظیه مرمت و بازسازی شد و در دوران افشاریان هم این مرمت ادامه داشت و در دوران زندیه مرمت بنا تنها انجام نگرفت بلکه بارگاهی با چهار ستون سنگی در جلوی مقبره ساخته شد و باغی سرسبز و زیبا در محوطه جلوی آرامگاه حافظ ایجاد و سنگ قبر مرمری هم برای این مکان تعبیه گشت.

پس از دوران زندیه در سال 1273حاکم فارس طهماسب میرزا مویدالدوله هم مرمت این بنا را انجام داد و در سال 1295 برای این بنا کوشکی چوبی ایجاد شد.

در سال 1317 فرد زرتشتی با نام ملاشاه جهان که ملقب به اردشیر بود در سفری که به شیراز داشت فالی را بر سر مزار حافظ گرفت و خوش یمنی آمد، این شد که برای ساخت آرامگاه باشکوه حافظ اقدام کرد. هنوز کار این فرد زرتشتی تمام نشده بود که فردی متعصب و متظاهر مذهبی با افراد خود این بنا را تخریب نمود و مانع از ساخت این آرامگاه برای حافظ شد و این امر تنها به دلیل این بود که این فرد زرتشتی و غیر مسلمان بود.

در نهایت در سال 1319 شاهزاده ملک منصور شعاع السلطنه طبق گفته پدرش مظفرالدین شاه، دستور ساخت ضریحی آهنی برای قبر حافظ داد و اینگونه بود که علی اکبر مزین الدوله نقاش باشی این ضریح را ساخت.

در دوران پهلوی در سال 1310 استاندار فارس یک سردر سنگی و بزرگ در قسمت جنوبی این بنا ساخت و با رسیدگی به محوطه باغ، زیبایی را به حافظیه بخشید و زیبایی و جذابیت این مکان را صد چندان نمود.

در سال 1341 علی اصغر حکمت وزیر آموزش و پرورش با کمک طرحی از آندره گدار باستان شناس و معمار فرانسوی که علاقه زیادی به فرهنگ ایران داشت و از دوستداران حافظ بود و همچنین مدیر کل باستان شناسی ایران، سازه ای جدید و زیبا برای آرامگاه حافظ ساخت. در سال 1317 آخرین تغییرات در این پروژه انجام شد اینگونه با ایوانی بیست ستونه، مجموعه به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شد که باغ در جنوب و مقبره در شمال این ایوان قرار داد. در سال 1386 هم تغییراتی برای زیبا تر شدن حافظیه انجام گرفت، تمیزکاری سطوح مسی گنبد حافظ و مرمت دیگر سازه های مجموعه در این سال به انجام رسید.

طراحی حافظیه شیراز

ماجراجویی در آرامگاه حافظ یکی از لذت بخش ترین های بازدید از حافظیه است که این ماجراجویی همراه با روح شعر و شاعری است. حافظیه شیراز جز اینکه جایی عارفانه و ارزنده است نمایشگر هنر ایرانی و معمای ایرانی است.

مجموعه تاریخی حافظیه در فهرست آثار ملی قرار دارد و از نظر معماری و تاریخی اهمیت بالایی در صنعت گردشگری دارد.

صحن آرامگاه حافظ در شیراز

در بازدید از آرامگاه حافظ ابتدا وارد حیاط جنوبی می شوید که در غرب و شرق این حیاط نارنجستان هایی با وسعت زیاد وجود دارد که عطر خوش بهارنارنج در فصل بهار فضا را معطر می کند. در میان صحن مسیری با بلواری پر از گل و چمن طراحی شده است که باید در دو طرف این بلوار قدم بزنید تا به ایوان برسید. ایوان با 18پله از سطح حیاط جدا شده است که این اختلاف حیاط 4 متر است.

در طرف دیگر این مسیر های پیاده روی، باغچه ای مستطیلی از درختان سرو و کاج وجود دارد که دو حوض مستطیلی زیبایی این باغچه ها را صد چندان کرده است. در سه ضلع صحن جنوبی دیوار هایی بلند کشیده شده است و درب ورودی حافظیه در دیوار جنوبی این حیاط قرار دارد.

تالار حافظیه ی شیراز

زمانی که به ایوان بزرگی رسیدید به تالار حافظیه می رسید که طول این تالار حدود 56 متر است و عرض 8 متری دارد. چهار ستون به یادگار مانده از زمان زندیه در وسط این بنا قرار دارد. تالار حافظیه یا ایوان میانی این مجموعه را به دو بخش شمالی وجنوبی تقسیم نموده است. دو اتاق در دو طرف تالار حافظیه بنا شده و بر سر در آن ها اشعار حافظ جلوه گر است. با حضور در این تالار شما معماری هخامنشی و زندیه را به طور مشهود درک خواهید کرد.

آرامگاه قوام در شیراز

آرامگاه قوام السلطنه یکی از سایستمدار ایرانی در گذشته، در مجموعه ی حافظیه قرار دارد که این آرامگاه در سمت چپ تالار حافظیه، اتاق بزرگی قرار دارد و در اطراف این اتاق بزرگ، 2 اتاق دیگر نیز بنا شده است.

صحن شمالی حافظیه شیراز

صحن شمالی حافظیه در گذشته تنها یک قبرستان بود و حافظ یکی از اشخاص دفن شده در این قبرستان بود اما امروزه در سمت شرق و غرب آن، حوض های مستطیلی و باغچه هایی از درختان نارنج خودنمایی می کند. دیوار شمالی صحن شمالی با این بیت حافظ مزین شده است:

سحر هاتف میخانه به دولت خواهی              گفت باز آی که دیرینه ی این درگاهی

ساختمان های حافظ شناسی، کتابخانه، فروشگاه محصولات فرهنگی و چایخانه سنتی از جمله بناهایی است که در قسمت شمالی این صحن قرار دارد.

مقبره ی حافظ در قسمت شمالی مجموعه ی حافظیه قرار دارد. این آرامگاه با پنج ردیف پله مدور نسبت به سطح زمین، ارتفاعی در حدود یک متر دارد. ستون های زیبا و تراش خورده ی زیبایی دور تا دور آرامگاه قرار دارد که 8 ستون 5 متری روی مقبره ی حافظ قرار دارد. گنبد این آرامگاه سبز رنگ ، با ورقه های مسی زیبا شده است. در داخل گنبد اشعار زیبای حافظ نقش بسته و سنگ قبر حافظ جای مانده از دوران زندیه است.

مقبره های اطراف آرامگاه حافظ

شیرازی های بسیاری در کنار مقبره ی حافظ دفن شده اند که در نوع خود به ارزش این مجموعه اضافه می نماید. به طور مثال شاعری به نام شیخ محمد شیرازی در این آرامگاه دفن شده است.

آدرس آرامگاه حافظ در شیراز

آرامگاه حافظ در شهر شیراز و در قسمت شمالی و شرقی شهر شیراز قرار گرفته است. حافظیه در خیابان گلستان، مابین چهارراه ادبیات و چهارراه حافظیه روبه روی ورزشگاه حافظیه قرار دارد. برای رفتن به حافظیه می توانید از خودروی شخصی یا مترو و اتوبوس های داخل شهری استفاده نمایید. ایستگاه متروی زندیه در خط 2 دسترسی خوبی به حافظیه برایتان ایجاد می کند و برای استفاده از اتوبوس هم به سراغ اتوبوس های پایانه شهید دستغیب به بلوار نارجستان بروید.

بهترین زمان برای بازدید از حافظیه ی شیراز

در هر زمان که دوست داشته باشید می توانید به شیراز سفر کنید و از جاهای دیدنی این شهر زیبا بازدید بفرمایید اما فصل بهار و خصوصا اردیبهشت ماه زمان مناسبی برای گردش و تفریح در شیراز و زمان مناسبی برای دیدن از حافظیه می باشد.

20مهر روز بزرگداشت حافظ شاعر بزرگ ایرانی است که در این روز هم می توانید به شیراز سفر کنید و در مراسم شعر خوانی مجمع ادب فارسی شرکت داشته باشید.