خانه ملا باشی اصفهان

خانه ملا باشی اصفهان یک اقامتگاه تاریخی می باشد که در خیابان هشت بهشت در مرکز شهر اصفهان قرار دارد. این خانه تاریخی زیبا در سال 1381 ثبت میراث ملی شده است و از زیباترین و خاص ترین خانه های تاریخی در شهر اصفهان به حساب می آید که نمایشگر هنر و معماری دوران صفویه و زندیه و قاجار می باشد. معماری ویژه و چشم نواز خانه ملاباشی، بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی را به سمت خود جذب کرده است.

ملاباشی منجم باشی ناصر الدین شاه بود که در زمان ظل السلطان حاکم اصفهان، این خانه را برای دیدار مردمی و پاسخ به پرسش های مردمی خریداری نمود. آقای معتمدی خانه زیبای ملاباشی را در سال 1380 خریداری نمود و بازسازی این بنا را انجام داد؛ بازسازی و مرمت خانه ملا باشی 7 سال به طول انجامید.

شیشه های رنگی و دیوار های آینه کاری شده ی این بنا در معماری این خانه قابل توجه است. در میان کاشی کاری های رنگارنگ این بنا گچبری های زیبایی وجود دارد که هر نگاهی را شیفته خود می کند.

هر کدام از اتاق های این بنا دکوراسیون خاصی را دارد که تفاوت معماری دوران قاجار و صفویه در این بنا قابل مشاهده است. تمام اتاق های خانه ملا باشی فرش شده اند و به نوعی وجود فرش ایرانی در هر اتاق، حس خانه بودن مکان را به بازدیدکنندگان بنا القا می نماید.

 تاریخچه خانه ملا باشی اصفهان

خانه ملا باشی اصفهان از جمله بناهای تاریخی بود که از ویرانی های ظل السلطان پسر بزرگ ناصرالدین شاه جان سالم به در برد. خانه ملاباشی توسط منجم ناصرالدین شاه که برای ماموریتی به اصفهان فرستاده شده بود، خریداری شد و به نحو احسنت از این بنا نگهداری نمود. در سال 1380 این بنا توسط آقای معتمدی خریداری شد و از آن به بعد به این بنا، خانه ی معتمدی گفته شد.

ظل السلطان پسر بزرگ ناصر الدین شاه قاجار بود که چون از مادری غیر قجری زاده شده بود نمی توانست بر مسند شاهی بنشیند، پس برای ولیعهدی انتخاب نشد همین موضوع از او یک انسان عقده ای ساخت. او که حاکم اصفهان شده بود برای نشان دادن قدرتش بسیار ظلم نمود، او تمام بناهای بجای مانده از دوران صفوی را خراب کرد و منطقه میانکاله را کاملا به نابودی کشاند و حیوانات بومی این منطقه چون ببر خزری، مارال و… را از بین برد.

همسر ظل السلطان که فردی مومن بود برای اعتراض به این رفتار غیر اخلاقی وی، در خانه آقا نجفی آخوند مقیم گشت. ظل السلطان برای تنبیه همسر خود پسرانش را جمع نمود و به آن ها گفت هر که مادر خود را بکشد نیمی از اموالم را به او می دهم. پس از این اتفاق جو متشنج و ناآرامی در اصفهان پدیدار گشت. حاکمیت وقت برای آرام کردن این اوضاع ملاباشی را که روحانی مورد اعتماد بود و در تفرش زندگی می کرد را به اصفهان فرستاد تا امنیت و آرامش در شهر اصفهان بر قرار شود.

ملاباشی در لباس روحانیت به اصفهان آمد. وی فردی معتدل بود که توانست در بین ریش سفیدان آن زمان جای گیرد و به فرد امین و قابل اعتماد تبدیل گردد و جو متشنج اصفهان را آرام نماید. وی با خرید این بنا ساکن اصفهان شد و همچنین خانه ملا باشی اصفهان به محلی برای رفع اختلافات مردمی تبدیل گشت.

معماری خانه ملا باشی اصفهان

معماری خانه ملا باشی اصفهان بسیار جذاب است و ترکیب هنر معماری دوران صفویه و زندیه و قاجاریه می باشد. خانه ملاباشی در زمینی به مساحت 1300 متر مربع و در دو طبقه بنا شده است.

خانه ملا باشی اصفهان هم مانند خانه های دیگر تاریخی دارای دو قسمت اندرونی و بیرونی است. زمانی که این بنا توسط ملاباشی خریداری شد یک اتاق پنج دری و یک اتاق زمستان نشین را دارا بود که بعد از خرید، ایشان اتاق های شاه نشین را به این عمارت اضافه نمود.

خانه ملاباشی اصفهان دارای چهار بخش حیاط بیرونی، تابستان نشین، حیاط اندرونی، شاه نشین است. قسمت هایی هم در غرب حیاط این بنا، به عنوان فضای کار می باشند که جدای از فضای زندگی هستند که ملاباشی در این قسمت ها به امورات خود و مراجعینش می پرداخته است. این بخش اتاق هایی هم برای استراحت دارد که بسیار زیبا تزیین شده اند.

حیاط بیرونی خانه ملا باشی

حیاط بیرونی خانه ملاباشی اصفهان، مستطیلی شکل است و اتاق های سه دری دارد که یکی از اتاق ها در انتهای حیاط قرار دارد و پنجره هایی رو به خیابان دارد. در حیاط بیرونی پله هایی برای رفتن به طبقه بالا و ایوان وجود دارد.

قبل از خرید خانه ملا باشی توسط آقای معتمدی، حیاط بیرونی بسیار تخریب شده بود بنابراین حیاط بیرونی در زمان آقای معتمدی مرمت و بازسازی گشت.

 تابستان نشین خانه ملا باشی

قسمت تابستان نشین خانه ملا باشی اصفهان از زمان زندیه است که دارای ستون ها و نقاشی های زیبایی از سیاره ها و ماه های باستانی ایرانی است. این نقاشی های موجود بر روی دیوار ها و ستون ها و سقف ها در زمان آقای معتمدی مرمت و بازسازی گشته است.

در بخش تابستان نشین اتاق ها به نام یکی از ماه های سال نام گذاری هستند. با گذر از دالان و راهرویی زیبا با نورپردازی چشم نوازی می توانید خود را به تابستان نشین یادگار دوران زندیه رساند. در بخش تابستان نشین خانه ملا باشی یک ساعت آفتابی وجود دارد و حوضی هشت ضلعی در مرکز این بخش قرار گرفته است تا هوای داخل را در فصول گرم سال خنکی بخشید از این رو بخش تابستان نشین را حوض خانه نیز می نامند.

سقف حوض خانه بر روی ستون های گچ بری شده قرار دارد که هشت نورگیری هشت وجهی با تزییناتی طلاکاری شده را داراست.

حیاط اندرونی خانه ملا باشی

اندرونی خانه ملا باشی اصفهان دارای یک حیاط مربعی شکل بوده که اتاق های سه دری و پنج دری و نه دری در اطراف این حیاط قرار گرفته است. این اتاق ها تزیینات مشابهی را دارند ولی از نظر معماری کاملا متفاوت اند. در این اتاق ها نقاشی های دوران زندیه و همچنین تصویر های قاجاری دیده می شود که بر گرفته از هنر غربی و معماری کشور های دیگر هستند.

در اتاق های پنج دری پنجره ای در بالای دیوار ها قرار دارد که محلی برای عبور غلامان بوده است و هم اینکه دریچه ای برای تماشای مراسم مذهبی که در خانه برگزار می شده، بوده است و اینگونه زنان منزل بدون دیده شدن از این پنجره ها مراسم ها را نظاره می کردند.

در زیر اتاق های پنج دری و نه دری در خانه ملا باشی دو سرداب وجود دارد که برای نگهداری مواد غذایی به کار می رفته است. در سرداب حوض کوچکی وجود داشته که با گذر باد از روی این آب، سرداب خنک می شده است. معماری این سرداب ها مربوط به دوران صفویه و قاجار بوده و مکانی برای استراحت تابستانه هم به حساب می آمده است.

شاه نشین خانه ملا باشی

بخش شاه نشین با گذشت سالیان زیاد هنوز دست نخورده باقی مانده است و جذاب ترین بخش خانه ملا باشی می باشد زیرا معماری و تزیینات و چیدمان وسایل عتیقه و گران بها این فضا را ویژه و خاص نموده است. اتاق شاه نشین به نه دری هم معروف است که دارای شیشه های رنگی و آینه کاری ها و نقاشی های فراوانی می باشد.

آدرس خانه ملا باشی اصفهان

خانه ملا باشی اصفهان در خیابان هشت بهشت غربی، خیابان ملک، بن بست ملاباشی قرار دارد. برای رفتن به خانه ملا باشی و بازدید می توانید از تاکسی یا خودروی شخصی استفاده نمایید.

ساعات بازدید از خانه ملا باشی اصفهان

برای بازدید از خانه ملاباشی اصفهان می توانید همه روزه از ساعت 8 الی 18 به این مکان مراجعه بفرمایید و این خانه را در مدت زمان 2 ساعت کامل بازدید نمایید.

هزینه بازدید از خانه ملا باشی اصفهان

خانه ملا باشی اصفهان چون برخلاف بناهایی مثل چهلستون ، منارجنبان و … تحت تملک شخصی قرار دارد از این رو هزینه ثابتی برای بازدید برایش در نظر گرفته نشده است و در اصل قیمت ورودی این بنا متغییر است و شاید این موضوع از نقاط ضعف این خانه می باشد.