خانه تاریخی مشیر الملک انصاری
اصفهان شهری زیبا با آثار تاریخی باستانی و قدیمی زیادی می باشد که نمادی از هنر و ذوق ایرانیان بوده است و حتی گشت زدن در خانه های قدیمی این شهر که پر از رنگ و زیبایی است هم دلچسب و با یاد ماندنی خواهد بود. خانه مشیر الملک انصاری یکی از این خانه های قدیمی به جای مانده از دوران صفوی می باشد و شاهکار معماری گرانقدری در ایران محسوب می شود.
خانه تاریخی مشیر الملک انصاری گنجینه ای از هنر و شکوه معماری دوران صفوی بوده و شما می توانید از فضای جذاب تالارها، گالری و کتابخانه اش دیدن نمایید در این خانه تاریخی نقاشی ها، خطاطی ها و جدول زمانی معماری اسلامی نگهداری می شود.
تاریخچه خانه تاریخی مشیر الملک انصاری در اصفهان
خاندان مشیر الملک از منشیان و مستوفیان دوران حکومت صفوی بوده اند. این خاندان در زمان شاه عباس اول از شیراز به اصفهان آمدند و در این خانه زیبا سکنا گزیدند. میرزا حبیب الله مشیرالملک تاثیرگذارترین فرد در این خاندان بوده است، او در سال 1220 در اصفهان به دنیا آمد و بعد از گذراندن آموزش امور دیوانی و حساب و انشا و خوش نویسی زیر نظر صدرالادبا به مناصب مختلفی گمارده شد. وی در سال 1250 حاکم اصفهان گشت و در نهایت وزیر مسعود میرزا ظل السلطان پسر بزرگ ناصرالدین شاه قاجار رسید.
مشیر برای اصفهان و آبادانی این شهر تلاش های فراوانی کرد و قدم هایی نیکو برداشت از جمله اینکه تمام خرابی های جای مانده از حمله افغان ها به اصفهان را بازسازی نمود و جلو تخریب بناهای ساخته شده از دوران حکومت صفویان را گرفت. ظل السلطان به اموال وی و از جمله این خانه زیبا چشم داشت از این رو وی را با قهوه قجری مسموم کرد و کشت.
بعد از مرگ مشیر خانه تاریخی مشیر الملک انصاری به کنسولگری پادشاهی پروس تبدیل شد و بعد از مدتی تاجر اصفهانی به نام حاج حسین چرمی این بنا را خرید. از این رو، این خانه تاریخی به خانه چرمی هم شهرت دارد و در سازمان میراث فرهنگی هم این خانه به همین نام ثبت شده است.
بعد از حاج حسین چرمی خیری به نام حاج حسین سماعیان این بنا را خریداری نمود. در جنگ ایران و عراق از این خانه برای اقامت پناهجویان خوزستانی استفاده می شد که بسیاری از تزیینات و نقاشی ها در آن دوره خراب شد و از بین رفت. حاج حسین سماعیان بعد از مدتی خانه را به آیت الله سید حسن امامی واگذار نمود و اکنون هم این خانه در اختیار پسر آیت الله امامی می باشد.
خانه تاریخی مشیر الملک انصاری از سال 1370 تا 1396 در سه مرحله بازسازی و مرمت گشته و در 19 بهمن سال 1388 ثبت آثار ملی شده است. خانه تاریخی مشیر الملک انصاری در 25 اسفند ماه سال 1396 کاربری موزه یافت و با نام گنجینه میراث اسلامی به عنوان اولین موزه آثار اسلامی ایران با محوریت معماری و خوش نویسی و خوش آوایی مورد استفاده قرار گرفت.
معماری خانه تاریخی مشیر الملک انصاری در اصفهان
در دوران صفوی و قاجار ورودی خانه ها چندان مجلل ساخته نمی شد و این قاعده در ساخت خانه مشیر هم رعایت شده است. بعد ازگذر از در ورودی ساده ی این خانه، وارد هزاران رنگ و زیبایی خواهید شد.
قسمت شمال خانه مشیر از سه طبقه تشکیل شده است که تالاری در میان و چهار اتاق سه دری در طرفین دارد. اتاق های سه دری خانه مشیر به دو طرف تالار راه دارند و زمانی که در اتاق ها باز شود فضای یکپارچه تالار دیده می شود. در انتهای تالار شاه نشین با دو ستون زیبا رو به پنجره های ارسی 9 دهانه ای که رو به حیاط هستند قرار دارد. سقف و دیوار های این تالار با نقاشی ها و گچ بری ها و آینه کاری های زیبا پوشانده شده است.
یکی از موارد قابل توجه خانه مشیر این است که این خانه با کاغذ دیواری پوشانده شده است و در تزیین این خانه کاغذ دیواری استفاده شده است.
حوض خانه مشیر الملک انصاری
در شمال شرقی خانه تاریخی مشیر الملک انصاری حوض خانه قرار دارد. در بالای حوض خانه نورگیرهایی با شیشه های رنگی وجود دارد که با تابیدن نور و انعکاس زیبای نور به این حوض خانه هشت گوش، حوض خانه رنگین پدیدار می شود. بر دیوار های حوض خانه گچ بری ها و نقاشی هایی به سبک اروپایی دیده می شود. در این حوض خانه ترکیبی از گچ و آینه به کار رفته که از آن به عنوان نگارخانه هنرمندان اسلامی ایرانی استفاده می شود.
سمت شرقی و غربی خانه مشیر الملک انصاری
این سمت ها طراحی شبیه به هم دارند و تالاری سه دری که به هم راه دارند. در سمت شرقی و غربی ایوان های ستون دار مشرف به حیاط هستند.
سمت جنوب خانه مشیر الملک انصاری
سمت جنوب هم معماری شبیه سمت شمال دارد. در دو طرف این سمت اتاق آینه و اتاق عکس قرار دارد. اتاق عکس آسیب دیده و چیزی از تزیینات این اتاق مشخص نیست. اما اتاق آینه دارای آینه کاری و گچ بری و نقاشی است. در جنوب شرقی بنا آشپزخانه قرار دارد که از سه بخش شربت خانه و انبار و مطبخ تشکیل شده است. در سمت جنوب غربی هم حمام و خزینه و چاه خانه قرار دارد.
حیاط خانه مشیر الملک انصاری
در حیاط خانه مشیر حوض صلیبی شکل بزرگی قرار دارد که با چهار باغ اطراف آن فضای دلپذیری را فراهم آورده است. طرح صلیبی حوض نوآوری در معماری این خانه است چرا که این طرح های چلیپایی را تنها در آجرکاری و گچ بری به کار می برند.
شاه نشین خانه مشیر الملک انصاری
نگین عمارت یا شاه نشین خانه مشیرالملک دارای بزرگترین پنجره ارسی ایران است. خانه تاریخی مشیر الملک انصاری از دو جهت بر بناهای قاجاری برتری دارد:
- لحاظ طراحی و ساخت سلطنتی
- از لحاظ پیشرو بودن در هنر معماری
سلطنتی بودن خانه مشیر الملک از چند جهت مشخص است:
*وجود چوب های متقاطع در سمت شاه نشین برای جدا کردن رعیت از سلطان.
*وجود پنجره های ارسی 9 دهانه با ترکیب رنگ های خاص.
*وجود چهار طاووس در شاه نشین که با نقاشی پشت شیشه و آینه کاری محدب تزیین شده است.
*استفاده از رنگ سبز ایرانی در بدنه شاه نشین و جدول کشی های طلا و آینه کاری در دو گوشواره اصلی.
*طراحی قوس سقف بالای شاه نشین که متفاوت از دیگر سقف هاست و نشانگر قدرت سلطان است.
*پنجره های ارسی چهارلنگه دو جداره با نقوش اسلامی و ورق های طلا.
*تنوع شش گانه در سر ستون های دو طرف حیاط با فرم های ایرانی و فرنگی.
*تقسیم حیاط به چهار قسمت مساوی برای ایجاد پردیس ایرانی به صورت مینیاتوری.
*حجاری های شکارگاه در زیر ارسی 9 دهانه که اتصالاتش با سرب گداخته صورت گرفته است.
نام معمار خانه تاریخی مشیر الملک انصاری در اصفهان مشخص نیست اما سبک کار شده در این خانه تاریخی کردی است و معماری و ساخت بخش های حوض خانه و ایوان های کناری و هشتی با دیگر خانه ها فرق دارد و همچنین بادگیر در خانه مشهود نیست. این خانه تنها خانه ای است که در آن زمان حمام خصوصی داشته است یعنی در این خانه آب در چاه به طبقه دوم می آمده و با نور خورشید گرم و سپس به حمام شخصی رسیده و استفاده می شده است.
گنجینه میراث اسلامی خانه مشیر الملک انصاری
خانه تاریخی مشیر الملک انصاری از سال 1397 کاربری موزه را پیدا کرده است و دارای بخش های کتابخانه، گالری و تالار ها است.
در کتابخانه خانه تاریخی مشیر الملک انصاری 18000 جلد کتاب وجود دارد. در این مکان کتابخانه هنری با 1000 جلد کتاب هنری می باشد.
در تالار معماری، جدول زمانی معماری اسلامی همراه با شاخصه ها و روح والای آن می باشد. قالب های گرافیکی تالار معماری، ترغیب کننده معماران برای استفاده از این سبک می باشد. در این تالار آثار برجسته ای چون درهای ارسی تیموری، کره سماوی ، سرستون ها و قلم کاری سلجوقی، سنگ قبر هایی با خط کوفی و محراب های قدیمی وجود دارد.
تالار خوشنویسی خانه مشیر الملک انصاری
در تالار خوشنویسی شجره استادان و جایگاه والای این هنر به نمایش گذاشته شده است. آثار نوشته شده با خط اساتیدی چون میرعماد حسنی، علیرضا عباسی، محمد رضا امامی، نورالدین علی الکاتب، غبار نویسی عبدالمجید طالقانی، غلامرضا اصفهانی و قرآن های یاقوت مستعصمی در این تالار می باشد.
تالار خوش آوایی خانه مشیر الملک انصاری
تالار خوش آوایی بخش جذاب خانه تاریخی مشیر الملک انصاری می باشد که می توانید دستگاه های آوازی و آواهای خوش آهنگ و دلپذیر ماذنه های مسجد ها و تلاوت قرآن بشنوید.
موزه خانه مشیر الملک انصاری
شاه نشین خانه تاریخی مشیر الملک انصاری به موزه اختصاص یافته است. در موزه آثار فاخر و غیر فاخر وجود دارد. 400 عدد آثار فاخر موزه مشیر می باشد. مجموعه مهر ها و نامه های شاه های ایران، جعبه هایی طلاکاری شده و مجموعه قطاعی های مهدی شریف شیرازی در این موزه وجود دارد.
گنجینه میراث اسلامی اولین موزه اسلامی است که مضامین شیعی را در زمینه های مختلف بازتاب می کند.
در سمت غرب این خانه تاریخی تحقیقات در مورد مسایل دینی صورت می پذیرد و در سمت شرقی نیز اتاقی برای کنفرانس های علوم دینی وجود دارد که صبح ها دروس آیات عظام از نجف و قم و مشهد در این سالن به صورت زنده دریافت می شود.
کافه مشیر الملک
در مجموعه خانه تاریخی مشیر الملک انصاری شربت سرا و کافه مشیر در حوض خانه قرار دارد. سقف کافه مشیرالملک با پارچه تزیین شده است. این کافه نوشیدنی ها و خوراکی های متعدد و سنتی سرو می کند که نام های هر کدام بسیار زیباست از جمله نام های این نوشیدنی ها نوش داروی نوش جان و یا پالوده روح افزا و از این دست قبیل از نام ها که بسیار زیبا و شیرین است.
آدرس خانه تاریخی مشیر الملک انصاری در اصفهان
خانه تاریخی مشیر الملک انصاری که امروزه موزه میراث اسلامی شناخته می شود در نزدیکی میدان نقش جهان می باشد. این خانه در خیابان یخچال قرار دارد. برای رسیدن به خانه تاریخی مشیر الملک انصاری تنها کافی است از طریق میدان امام علی خود را به خیابان هاتف رسانده و بعد از پمپ بنزین وارد خیابان یخچال شوید و یا از سمت میدان نقش جهان به سمت خیابان حافظ و مقدم رفته و سپس خود را به خیابان یخچال برسانید.
خیابان هاتف از جمله خیابان های اصلی در شهر اصقهان می باشد از این رو آن را پیدا می کنید. خانه مشیر در خیابان یخچال نبش کوچه هارونیه قرار دارد که در نزدیکی این خانه دو پارکینگ بزرگ می باشد و دیگر نگرانی بابت جای پارک نخواهید داشت.
ساعات بازدید از خانه تاریخی مشیر الملک انصاری در اصفهان
همه روزه می توانید برای بازدید از خانه تاریخی مشیر الملک انصاری مراجعه نمایید و شما امکان بازدید از شاه نشین خانه مشیر الملک را دارید اما نمی توانید وارد حیاط مجموعه شوید. امکان عکاسی با گوشی تلفن همراه وجود دارد ولی برای عکاسی با دوربین حتما باید از قبل هماهنگ نمایید و اجازه عکاسی با دوربین نخواهید داشت. با پرداختی مختصر، بلیط بازدید دو ساعته از این خانه تاریخی را خواهید داشت.
